Tại sao chúng ta cần ăn muối?
Muối là một trong những thành phần kích thích vị giác, mang lại vị mặn và giúp món ăn ngon hơn. Các món ăn, kể các các loại bánh kẹo hay đồ uống, thêm một chút xíu muối đều làm cho hương vị trở nên ngon hơn rất nhiều. Đối với cơ thể người, muối giữ nhiều vai trò quan trọng trong như giúp duy trì các chức năng sinh lý, duy trì áp lực thẩm thấu, giữ cân bằng nước trong và ngoài tế bào và trong lòng mạch máu, điều hòa huyết áp và hỗ trợ hấp thu các chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó, một trong những tác dụng rất quan trọng của muối là bảo quản thực phẩm. Thêm muối vào thực phẩm có thể giúp tăng thời hạn sử dụng của một số mặt hàng thực phẩm nhờ vào khả năng hút ẩm và ức chế vi khuẩn phát triển của muối. Nhờ những tác dụng trên, có thể nói muối là một thành phần không thể thiếu đối với con người. Ngày nay, muối đóng vai trò quan trọng trong nền công nghiệp thực phẩm.
Ăn bao nhiêu muối là đủ?
Hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra khuyến nghị về lượng muối sử dụng như sau:
- Người trưởng thành (≥ 16 tuổi): Ít hơn 5g muối/ngày/người (ít hơn một thìa cà phê muối/người/ngày)
- Trẻ em từ 2 – 15 tuổi: lượng muối ăn tối đa được khuyến nghị cho người lớn được điều chỉnh giảm xuống dựa trên nhu cầu năng lượng của trẻ so với nhu cầu của người lớn. Khuyến cáo dành cho trẻ em không đề cập đến giai đoạn bú mẹ hoàn toàn (0–6 tháng) hoặc giai đoạn ăn bổ sung kết hợp với bú mẹ liên tục (6–24 tháng) (1).
Tại Việt Nam, theo số liệu điều tra của Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế Việt Nam năm 2015 cho thấy, lượng muối tiêu thụ trung bình ở người Việt Nam đang ở mức 9,4g/ngày (10,5g/ngày đối với nam và 8,3g/ngày đối với nữ).
Tác hại khi ăn thừa muối so với khuyến nghị
Bên cạnh những ý nghĩa và công dụng tích cực, việc tiêu thụ quá nhiều muối có quan hệ chặt chẽ với tăng huyết áp. Ăn nhiều muối, ion natri sẽ được chuyển nhiều vào tế bào cơ trơn của thành mạch máu gây tăng nước trong tế bào, tăng trương lực của thành mạch, gây co mạch, tăng sức cản ngoại vi; từ đó gây tăng huyết áp. Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ chính dẫn các bệnh không lây nhiễm (Noncommunicable diseases - NCDs) bao gồm các bệnh về tim mạch (tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, ...), hô hấp (hen phế quản, tắc nghẽn phổi mãn tính), ung thư và đái tháo đường.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2016, các bệnh không lây nhiễm giết chết 41 triệu người mỗi năm, tương đương 71% tổng số ca tử vong trên toàn cầu; trong đó, các bệnh liên quan đến tim mạch là nguyên nhân tử vong hàng đầu, chiếm 30% tổng số tử vong toàn cầu (2). Tại Việt Nam, bệnh tim mạch gây ra 31% tổng số ca tử vong tương đương với hơn 170.000 ca tử vong trong năm 2016 (3). Do đó, chiến lược giảm muối là một mục tiêu quan trọng nhằm giảm các bệnh không lây nhiễm. Nhằm giảm tỉ lệ tử vong gây ra bởi các bệnh không lây nhiễm, WHO đã ban hành “Kế hoạch hành động toàn cầu” giai đoạn 2010 -2025 bao gồm 9 mục tiêu, một trong số đó là mục tiêu giảm 30% lượng muối (hoặc natri) tiêu thụ. Theo đó, Chiến lược Quốc gia Phòng chống Bệnh không Lây nhiễm giai đoạn 2015 – 2025, Bộ Y tế cũng đã đề ra mục tiêu cụ thể nhằm “Giảm 30% mức tiêu thụ muối trung bình/người/ngày ở người trưởng thành so với năm 2015” (4).
Theo WHO, giảm lượng muối ăn vào đã được xác định là một trong những các biện pháp tiết kiệm chi phí nhất mà các quốc gia có thể thực hiện để cải thiện tình trạng sức khỏe. Giảm muối đến mức khuyến nghị có thể cứu sống 2,5 triệu người mỗi năm.
Tài liệu tham khảo:
1. https://www.who.int/elena/titles/guidance_summaries/sodium_intake/en/
2. Noncommunicable diseases monitor 2015, WHO.
3. https://www.who.int/vietnam/vi/health-topics/cardiovascular-disease
4. http://vncdc.gov.vn/files/document/2016/4/chien-luoc-quoc-gia-phong-chong-benh-khong-lay-nhiem.pdf