"Hóa chất vĩnh cửu" (PFAS) là các hóa chất nhân tạo được sử dụng trong rất nhiều sản phẩm gia dụng và công nghiệp. PFAS có thể tồn tại trong môi trường 10 năm đến 1000 năm mà không bị phân hủy hay biến mất. Tác hại của hóa chất vĩnh cửu đến sức khỏe con người là vô cùng lớn. Chúng tích tụ trong môi trường và trong máu, trong mô, trong xương của con người gây hại cho gan, phổi và về lâu dài có thể gây bệnh ung thư, tác động xấu tới tuyến giáp, có thể khiến trẻ nhỏ bị thấp còi. Chúng có hại cho quá trình trao đổi chất và tiêu thụ calo, gây rối loạn nội tiết tố và tác động tới hệ nội tiết, làm giảm số lượng tinh trùng, thậm chí có thể làm suy giảm miễn dịch.
    |
 |
| Hóa chất vĩnh cửu gây hại cho gan, thận. Nguồn: internet |
Các hợp chất này đã bắt đầu được đưa vào sản xuất và tiêu dùng từ những năm 1950. Hơn 4000 hóa chất PSAF được sử dụng trong rất nhiều sản phẩm gia dụng và công nghiệp bao gồm: bao bì thực phẩm, đồ trang điểm, bọt chữa cháy, các sản phẩm chống thấm nước/nhiệt, chảo chống dính, lớp phủ kim loại, sơn, các loại sáp, sản phẩm tẩy rửa ... và vô số những sản phẩm khác.
Những hóa chất này hiện đã phát hiện ở hầu hết mọi nơi trên trái đất. Trong nhiều năm chúng thấm vào đất và nước ngầm, xâm nhập vào chuỗi thức ăn. Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Nature Geoscience, phân tích dữ liệu từ 45.000 mẫu nước trên toàn cầu cho thấy phần lớn mẫu xét nghiệm có nồng độ PFAS vượt mức khuyến cáo. Điều này cho thấy hóa chất vĩnh cực có mặt phổ biến trong bề mặt nước và nước ngầm mà con người sử dụng để uống
|
 |
| Hóa chất vĩnh cửu tồn tại trong nước uống. Nguồn: internet |
Tại Anh, theo cơ quan phân tích kết quả thử nghiệm cho thấy trong số tất cả các mặt hàng được kiểm tra, dâu tây bị ảnh hưởng nặng nề nhất vì có tới 95% trong số 120 mẫu được kiểm tra chứa PFAS, 61% trong số 109 mẫu nho, 56% trong số 121 mẫu anh đào, 42% trong số 96 mẫu rau bina và 38% trong số 96 mẫu cà chua.
Các chuyên gia y học cho biết vẫn cần có nhiều nghiên cứu hơn để kiểm tra mối liên hệ giữa các hóa chất vĩnh cửu với các vấn đề sức khỏe như ung thư và vô sinh, nhưng vẫn khuyến nghị người tiêu dùng nên rửa sạch rau quả để hạn chế việc hấp thụ dư lượng thuốc trừ sâu.
Chúng ta chưa có cách nào tránh hoàn toàn và cũng không phải lúc nào cũng biết vật dụng nào chứa PFAS hay không vì vậy người dân cần nâng cao nhận thức về hóa chất vĩnh cửu, thay đổi thói quen sinh hoạt để tránh tối đa việc tiếp xúc với PFAS bằng một số việc đơn giản: không uống nước chưa qua xử lý, tránh sử dụng thảm và đệm chống ố, bình xịt chống thấm.
Hạn chế sử dụng đồ dùng nhà bếp có lớp phủ chống dính và thay bằng các sản phẩm từ gang, thép không gỉ, thủy tinh hoặc tráng men. Kiểm tra nhãn để nhận biết thành phần polytetrafluoroethylene, hoặc PTFE, hoặc các thành phần "fluoro" khác và tránh những thành phần đó. Hạn chế dùng giấy gói thực phẩm, hộp nhựa xốp đựng đồ ăn nhanh và giấy bọc thực phẩm khác. Tránh các loại mỹ phẩm trang điểm và chăm sóc cá nhân được quảng cáo là "lì, thấm sâu và lâu trôi" vì chúng cũng chứa PFAS.